ویژگی های متقین

قرآن کریم درآغاز سوره ی مبارکه بقره می فرماید: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏، *الم ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ، الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ وَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ»

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر- الم- اين كتاب با عظمتى است كه شك در آن راه ندارد، و مايه هدايت پرهيزكاران است‏. (پرهيزكاران) آنها هستند كه به غيب (آنچه از حس پوشيده و پنهان است) ايمان مى‏آورند، و نماز را بر پا مى‏دارند و از تمام نعمتها و مواهبى كه به آنها روزى داده‏ايم انفاق مى‏كنند.و آنها به آنچه بر تو نازل شده و آنچه پيش از تو (بر پيامبران پيشين نازل گرديده) ايمان مى‏آورند، و به رستاخيز يقين دارند.

خداوند متعال در این آیات مبارکه ابتدا قرآن کریم را معرفی می کند که قرآن کتاب هدایت است، البته کتاب هدایت برای متقین است، کسانی که تقوای الهی را پیشه نمایند، هدایت برای آنهاست. اما کسانی که با عناد و لجاجت با آیات الهی برخورد نمایند، آنها هرگز هدایت نمی شوند. آنها مانند زمین شوره زاری می مانند که هرچه باران در آن ببارد، سنبل در آن نمی روید. سپس خداوند(ج) پنج تا ویژگی برای تقوا پیشگان بیان می فرماید. قبل از بیان ویژگیها لازم است که بدانیم، تقوا از ماده وقایه به معنای نگهداری یا خویشتن داری است. به تعبیر دیگر، تقوا نیروی کنترل کننده درونی است، که انسان را در برابر طغیان شهوات حفظ می کند. امیر المؤمنین علی علیه السلام، میفرماید: «اعلمو عباد الله أن التقوا دار حصن عزیز»،(نهج البلاغه، خ157) ای بندگان خدا بدانید که تقوا دژ مستحکم و غیر قابل نفوذ است. برخی دیگر، تقوا را به حالت کسی تشبیه می کند، که از سرزمین پر از خار در حال عبور است، و سعی می کند که دامن خود را برچیند، و با احتیاط گام بر می دارد، که مبادا گرفتار خار شود. عبد الله معتز این را به شعر در آورده که

خل الذنوب صغیر ها** وکبیر ها فهو التقی

واصنع کماش فوق أر** ض الشوک یحذر مایری

لاتحقرن صغیرۀ ** إن الجبال من الحصی

گناهان را از کوچک و بزرگ ترک کن که حقیقت تقوا همین است، همچون کسی باش که در یک زمین پر از خار با نهایت احتیاط گام بر می دارد، گناهان صغیره را کوچک مشمار که کوه های بزرگ از سنگ ریزه ها تشکیل شده اند.

ویژگیهای متقین

1-ایمان به غیب: اولین ویژگی پرهیزکاران ایمان به غیب است. ایمان به غیب اولین نقطه ای است که مؤمنان را از غیر جدا می کند. مؤمنان با این طرز تفکر مرز جهان ماده را شکافته و خویش را از چار دیواری آن گذر میدهند، و با جهان فوق العاده بزرگتر و وسیعتر ارتباط پیدا می کنند. انسان مؤمن با این عقیده هستی را از آنچه که ما با حس خود درک می کنیم، بسیار وسیعتر می بیند، و مرگ را فنا و نستی نمی بیند، بلکه آن را یکی از مراحل تکامل انسان، و دریچه ای به جهان آخرت میداند. بنابر این ایمان به غیب یعنی ایمان به ذات پاک خداوند، ایمان به عالم وحی، ایمان به فرشتگان، ایمان به عالم قبر و قیامت...

2-ارتباط با خداوند متعال: ویژگی دیگری متقین، بر پا داشتن نماز است، که با نماز بخواندن، با خالق خویش ارتباط بر قرار می کنند،و او را همه کاره در این عالم میدانند، و اوست که قدرت مطلق دارد، و اوست که عزیز و شکست ناپذیر است، تنها به او اعتماد می کنند. حد اقل روز پیج بار در حضور خداوند قرار می گیرند، و با او راز و نیاز می کنند. در اینجاست که فکر شان و عمل شان و گفتار شان، همه خدایی می شود، البته بشرطی که راز و نیازشان از دل و جان سرچشمه بگیرد.

3-ارتباط با انسان ها: سومین ویژگی پرهیزکاران، انفاق در راه خداست. بگونه ی که هر آنچه خداوند از مواهبش در اختیار آنها قرار داده است، برای دیگران انفاق می کنند، اعم از مال، علم ودانش، عقل و نیرو های جسمانی، و مقام و موقعیت اجتماعی، و خلاصه، متقین کسانی هستند که از تمام سرمایه های خویش به نیاز مندان انفاق می کنند.

4-ایمان به تمام انبیاء: ویژگی دیگری پرهیزکاران، ایمان به تمام پیامبران و بر نامه های الهی است، و انسان متقی بدون تعصبت نا روا، همه انبیا را معلمان و مربیان هماهنگ می دانند که یکی پس از دیگری در این آموزشگاه بزرگ جهان هستی، آمدند، تا انسان ها را در مسیر تکامل و هدایت قرار دهند. و هدف همگی معرفی وحدانیت ذات الهی و یکتا پرستی بوده است. البته آخرین پیامبر، آخرین سلسله ی تکاملی ادیان است که برنامه هایش از همه جامع تر و کامل تر است.

5-ایمان به آخرت: پنجمین ویژگی متقین ایمان به روز رستاخیز قیامت است. (وبالآخرۀ هم یوقنون)، پرهیزکاران یقین دارند که انسان و جهان عبث و بی هدف آفریده نشده است. بلکه همه کس روزی در برابر عدالت مطلق پروردگار حاضر می شوند، و هرکس نتیجه ی عمل خود را دریافت خواهد نمود. (فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ، وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ)، (سوره زلزله آیه 7 و 8). پس هر كس به اندازه سنگينى ذره‏اى كار خير انجام داده آن را مى‏بيند. و هر كس به اندازه ذره‏اى كار بد كرده آن را مى‏بيند. و این عقیده تأثیر عمیق به روح و روان انسان می گذارد که در مسیر انجام مسؤولیت هایش هرچه رنج بکشد، از آن استقبال می کند، و در مقابل مصائب صبوری پیشه می کند، و در هر شرائط آرامش خود را حفظ می کند. با همین دیدگاه است که در مقابل گناه مقاومت می کند، و به هر نسبت که ایمان انسان قوری تر باشد، کمتر گناه می کند.والسلام.